If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Konkurencja doskonała, dlaczego ma znaczenie

Poczytaj o ekonomicznym spojrzeniu na konkurencję doskonałą. 

Kluczowe pojęcia

  • Firma działająca na rynku doskonale konkurencyjnym przyjmuje ceny, co oznacza, że musi zaakceptować cenę równowagi, po jakiej sprzedaje dobra. Jeśli przedsiębiorstwo na takim rynku spróbuje pobierać chociaż trochę większe opłaty niż cena rynkowa, to nie będzie miało żadnej sprzedaży.
  • Konkurencja doskonała pojawia się, kiedy mamy wielu sprzedających, wejście na rynek i wyjście z niego jest łatwe, produkty są identyczne u wszystkich sprzedawców, a sprzedawcy przyjmują cenę, a nie ją ustalają.
  • Struktura rynku to warunki w branży, takie jak liczba sprzedających, łatwość wejścia nowej firmy na rynek, i rodzaj sprzedawanych produktów.

Konkurencja doskonała, dlaczego ma znaczenie

Mówi się, że firmy są w konkurencji doskonałej jeśli istnieją następujące warunki:
  • Wiele firm produkuje identyczne produkty.
  • Wielu kupujących może kupić produkt, a wielu sprzedających może sprzedać produkt.
  • Sprzedający i kupujący mają wszystkie konieczne informacje do podjęcia racjonalnych decyzji o kupnie i sprzedaży produktu.
  • Firmy mogą wejść na rynek i opuścić go bez żadnych ograniczeń—innymi słowy, wejście i wyjście z rynku jest wolne.
Na rynku doskonale konkurencyjnym przedsiębiorstwo jest biorcą ceny, ponieważ presja ze strony konkurencyjnych firm zmusza je do akceptacji istniejącej ceny równowagi na rynku. Jeśli firma działająca na rynku doskonale konkurencyjnym podniesie cenę swojego produktu, straci całą swoją sprzedaż na rzecz konkurencyjnych firm. Kiedy rolnik uprawiający pszenicę chce wiedzieć jaka jest cena jej sprzedaży, musi pójść do komputera albo posłuchać w radiu, żeby sprawdzić tą informację. Cena rynkowa jest ustalana wyłącznie przez podaż i popyt na całym rynku, a nie przez indywidualnego rolnika. Firma działająca w doskonałej konkurencji musi być też bardzo małym graczem w porównaniu z całym rynkiem, tak, że może zwiększać lub zmniejszać produkcję bez zauważalnego wpływu na całą ilość podaży i cenę rynkową.
Rynek doskonale konkurencyjny to hipotetyczna sytuacja ekstremalna. Producenci w wielu branżach mierzą się z wieloma konkurencyjnymi firmami sprzedającymi bardzo podobne dobra, i często muszą zachowywać się jak przyjmujący cenę. Rynki rolne często są tu podawane jako przykład.
Te same uprawy uprawiane przez różnych rolników są w dużej mierze zamienne. Zgodnie z miesięcznymi raportami Departamentu Rolnictwa USA, w 2015, amerykańscy farmerzy uprawiający kukurydzę otrzymywali średnią cenę 6,00$ za buszel (jednostka miary objętości w systemie imperialnym, ok. 35,2 litra). Rolnicy, którzy próbowali sprzedawać po cenie 7,00$ za buszel, lub rolnicy uprawiający pszenicę, którzy chcieli sprzedawać po 8,00$ za buszel, nie znaleźliby żadnych nabywców.
Firma na rynku doskonale konkurencyjnym nie będzie też sprzedawała poniżej ceny równowagi. Bo dlaczego miałaby to robić, jeśli może sprzedać wszystko co ma po wyższej cenie? Innymi przykładami rynków rolnych, które działają w warunkach bliskich konkurencji doskonałej są mali przydrożni producenci i małe farmy z produktami organicznymi.
W tym samouczku zbadamy w jaki sposób firmy nastawione na osiąganie zysku decydują ile produkować na rynkach doskonale konkurencyjnych. Takie firmy analizują swoje koszty. W krótkim okresie firma działająca na rynku doskonale konkurencyjnym będzie szukać takiej ilości produkcji, przy której jej zyski będą możliwie największe, lub—jeśli zyski nie są możliwe—gdzie straty będą jak najmniejsze. W tym przykładzie krótki okres odnosi się do sytuacji, w których firmy produkują przy stałej określonej ilości jednego środka produkcji i mają stałe koszty produkcji. W rzeczywistym świecie, firmy mogą mieć wiele stałych środków produkcji.
W długim okresie firmy działające na rynku doskonałej konkurencji będą reagować na zyski zwiększając produkcję. Na straty odpowiedzą zmniejszają produkcję lub wychodząc z rynku. Ostatecznie długoterminowa równowaga zostanie kiedy żadne nowe firmy nie będą chciały wejść na rynek a istniejące na nim firmy nie będą go chciały opuścić, ponieważ zyski ekonomiczne zostały wykorzystane całkowicie.

Podsumowanie

  • Firma działająca na rynku doskonale konkurencyjnym przyjmuje ceny, co oznacza, że musi zaakceptować cenę równowagi, po jakiej sprzedaje dobra. Jeśli przedsiębiorstwo na takim rynku spróbuje pobierać chociaż trochę większe opłaty niż cena rynkowa, to nie będzie miało żadnej sprzedaży.
  • Konkurencja doskonała pojawia się, kiedy mamy wielu sprzedających, wejście na rynek i wyjście z niego jest łatwe, produkty są identyczne u wszystkich sprzedawców, a sprzedawcy przyjmują cenę, a nie ją ustalają.
  • Struktura rynku to warunki w branży, takie jak liczba sprzedających, łatwość wejścia nowej firmy na rynek, i rodzaj sprzedawanych produktów.

Pytania do samodzielnego sprawdzenia swojej wiedzy

Firmy znajdujące się na rynku doskonale konkurencyjnym nazywane są biorcami cen—czyli kiedy tylko rynek znajdzie równowagę dla danego produktu, firmy muszą zaakceptować tę cenę. Jeśli sprzedajesz produkt na rynku doskonale konkurencyjnym, ale nie odpowiada Ci cena, to czy podniesiesz cenę, choćby o jeden grosz?
Czy niezależni kierowcy ciężarówek (z własnymi autami, na własny rachunek) pasują do charakterystyki rynku doskonale konkurencyjnego?

Pytania do powtórzenia

  • Jedna firma na rynku doskonale konkurencyjnym jest stosunkowo mała w porównaniu do reszty rynku. Co to znaczy? Jak małe jest małe?
  • Jakie są cztery podstawowe założenia konkurencji doskonałej? Wyjaśnij co oznaczają one dla firmy doskonale konkurencyjnej.
  • Czym jest firma przyjmująca ceny?

Pytania rozwijające myślenie krytyczne

  • Znalezienie partnera życiowego jest skomplikowanym procesem, który może zająć wiele lat. Trudno myśleć o tym procesie jak o części bardzo skomplikowanego rynku z popytem i podażą partnerów. Pomyśl o tym jak ten rynek działa i jakie ma cechy, takie jak koszty poszukiwań. Czy nazwiesz go rynkiem doskonale konkurencyjnym?
  • Czy możesz podać pięć przykładów rynków doskonale konkurencyjnych? Dlaczego są lub dlaczego nie są to tego rodzaju rynki?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.